Actueel

Stadsarchief Amsterdam en Living+ nodigen je van harte uit voor een bijzondere filmavond binnen het eerste seizoen van Living+, getiteld Memories in Motion op 16 december.

Living+ onderzoekt hoe we de kloof tussen de gezondheidszorg en jonge generaties kunnen verkleinen met behulp van kunst, cultuur en intergenerationele dialoog. In dit eerste seizoen staat een urgente vraag centraal: hoe geven jonge mensen vandaag nieuwe betekenis aan de verhalen, uitdagingen en erfenissen rondom hiv en aids?

Op 21 november werd Living+ gelanceerd in het Stadsarchief, samen met wethouder Touria Meliani, tijdens een avond waarin jongeren en het archief zelf centraal stonden. Deze filmavond bouwt voort op dat momentum.

Lees hier verder en meld je aan.

Prinses Mabel van Oranje en oud-directeur van het Aidsfonds Peter van Rooijen dragen Stichting House of Hiv een warm hart toe. Zij zijn de nieuwste aanwinst voor ons Comité van aanbeveling.

Prinses Mabel is al jarenlang betrokken bij hiv en aids. Ondermeer door haar verbondenheid met het Amsterdam Diner en tal van internationale hiv-projecten. Peter van Rooijen heeft een lange geschiedenis met hiv en aids. Hij was naast Aidsfonds-directeur ook directeur van STOP AIDS NOW!, dat zich richtte op de internationale aanpak van hiv en aids.

Prinses Mabel van Oranje: “Herinneringen vervagen. Documentatie blijft. Daarom is het cruciaal om vast te leggen – en gezamenlijk vast te houden – wat we meegemaakt en geleerd hebben, in Nederland en wereldwijd. Zo kunnen we er ook beter voor zorgen dat huidige en toekomstige generaties van mensen met hiv en andere kwetsbare groepen, inclusief jonge vrouwen en tienermeiden, effectief beschermd en behandeld worden.”

Peter van Rooijen: “De geschiedenis van aids en mensen die leefden of leven met hiv is ook een verhaal van een gevecht tégen discriminatie, vóór goede zorg en – uiteindelijk: mensenrechten. Nu ultrarechtse invloeden op veel plekken in de wereld steeds machtiger worden en zich keren tegen minderheden en gelijke rechten, worden de lessen die we uit deze geschiedenis kunnen leren nog belangrijker dan ze voorheen al waren. Het werk van Stichting House of Hiv is cruciaal in het documenteren en toegankelijk maken van deze lessen voor nieuwe generaties én de internationale gemeenschap.”

Wie is nog meer lid van ons Comité van aanbeveling? Je leest het hier.

When We All Get to Heaven is een aanrader die je niet mag missen. In deze indrukwekkende 10-delige podcastserie van Slate en Metropolitan Community Church of San Francisco (MCC-SF) herleven de archieven van een van de eerste gay-positieve kerken ooit.  

Aan de hand van 1.200 cassettebandjes die spannen van 1987 tot en met 2003 horen we kerkdiensten, preken, zang — en vooral: de verhalen van queer mensen die midden in verlies, wanhoop, maar ook ongelooflijke veerkracht zaten.  Afleveringen zoals “Healing Without a Cure” tonen hoe mensen hun eigen definitie van heling vonden — niet door overleving, maar door verbondenheid, geloof en gemeenschap.  

Of je nu zelf affiniteit hebt met de queer-geschiedenis, geïnteresseerd bent in de geschiedenis van hiv/aids, of gewoon meer wilt weten over hoop midden in crisis — deze podcast biedt een rauw, eerlijk, ontroerend én hoopvol perspectief dat je bijblijft.

Je vindt de podcast serie hier.

Het boek waarvan hij bijna twintig jaar geleden al bedacht dat het er moest komen, werd op 4 november in de nok van het Amsterdamse Koninklijk theater Carré daadwerkelijk gepresenteerd. In ‘Live to tell’ neemt journalist Robbert Blokland je aan de hand van indringende interviews en verhalen mee door de geschiedenis van hiv en aids in Nederland, van begin jaren tachtig tot nu.

Robbert schreef de bundel in samenwerking met Matthijs le Loux, die de hoofdstukken over de medische ontwikkelingen voor zijn rekening nam. Ook de Hiv Vereniging werkte mee aan de totstandkoming. Door mee te denken, mee te zoeken naar interviewkandidaten en de verhalen van feedback te voorzien. Overlevenden, nabestaanden, artsen en activisten blikken in het boek terug op een turbulente tijd.

Lees hier meer over het boek en de presentatie in Carré.

In deze aflevering van Andere Tijden blikken we terug op de jaren tachtig, toen aids nog een dodelijke ziekte was. Angst, vooroordelen en onwetendheid zorgden ervoor dat veel patiënten in isolement stierven. Vrijwilligers – de zogeheten buddy’s – boden steun op een moment dat velen afstand hielden, uit angst om zelf besmet te raken. Hoe hielden deze buddy’s zich staande in een tijd waarin de ziekte zoveel angst en afkeer opriep?

Je kunt de aflevering van Andere Tijden hier bekijken.

Toen in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam in 1987 de eerste aidsafdeling open ging, was daar al een periode van grote angst en paniek aan voorafgegaan. Wat was dit voor besmettelijke en vooral dodelijke ziekte en hoe er mee om te gaan? Lees en beluister hier de verhalen van zes verpleegkundigen, die vanaf 1982 de eerste aidspatiënten verpleegden en daarmee echte pioniers zijn.

De eerste berichten

Op 5 juni 1981 verscheen in het weekblad van het Amerikaanse Centers for Disease Control (CDC) een verontrustend rapport. Binnen enkele maanden werd er bij vijf jonge en tot voor kort gezonde mannen uit Los Angeles een zeldzame, maar dodelijke vorm van longontsteking vastgesteld. In de maanden erna groeide het aantal diagnoses alarmerend. De medische wereld stond met de handen in het haar en zag hoe een onbekend virus in korte tijd vele slachtoffers eiste. 

Bekijk de tentoonstelling op de site van het museum voor de verpleegkunde.

De Amsterdamse huisarts Adrie Heijnen (69) werkte 37 jaar in de rosse buurt. Drugsverslaafden, daklozen, sekswerkers en raamexploitanten waren zijn patiënten. Hij nam per 1 oktober afscheid van zijn praktijk in de Koestraat. ‘Ik heb mijn hart verloren aan deze mensen.’

Hij studeerde geneeskunde in Groningen en hield zich als 19-jarige al bezig met gezondheidszorg voor homoseksuelen. Nadat hij in 1985 zijn huisartsenopleiding had afgerond, vertrok hij een jaar later naar Amsterdam waar de aidsepidemie gaande was. Hij werd aangetrokken door SAD, een stichting die zich bezighield met gezondheidszorg voor homoseksuelen, om namens de Nederlandse Commissie Aids Bestrijding nascholing over hiv te verzorgen aan huisartsen.

“Het waren roerige tijden. Onze praktijk werkte als een magneet op mannen met hiv die op zoek waren naar onbevooroordeelde hulpverlening. Er kwam een golf van patiënten met een hiv-besmetting bij ons over de vloer. Velen van hen zagen hoe vrienden door aids aan hun einde kwamen en wilden zo’n ontluisterend eind niet. Euthanasie bracht vaak uitkomst. Gelukkig kwam er met de triple-therapie vanaf 1995 langzaam licht aan de horizon.”

Lees het interview in Het Parool verder hier.

Tijdens deze middag duiken we in de verhalen van Amsterdamse intersectionele solidariteit en intergenerationele verbinding. We luisteren naar vrouwen en lhbtqiap+-personen die al decennialang strijden voor gelijkheid, en naar Turkse en Marokkaanse activisten die sinds de jaren 70 en 80 hun stempel drukken op de stad. Hun ervaringen vormen een levend archief van verzet en verbinding.

Op het podium klinken poëtische stemmen die de veelzijdige geschiedenis van de stad tot leven brengen. Tegelijkertijd presenteren we een speciaal boekje, samengesteld door deelnemers die zich in de archieven lieten inspireren tijdens onze workshops en tours. Zij doken in verborgen bronnen en schreven hun eigen perspectieven op deze erfgoedverhalen. Dit moment is een viering van doorzettingsvermogen, een levendige ontmoeting tussen verleden en heden, en een erfenis voor het Amsterdam van morgen.

11 oktober – van 13.45 – 18.00 uur

Meld je hier aan voor deze gratis erfgoedmiddag ter ere van 750 jaar Amsterdam.

De documentaire ‘Mijn broer’ heeft de prijs voor beste lange documentaire gewonnen op het Film by the Sea festival in Vlissingen het afgelopen weekend.

De film is gemaakt door Koert Davidse en gaat over zijn jongere broer Bart, die op 28-jarige leeftijd in 1986 overleed aan de gevolgen van aids. Bart behoorde bij de eerste mensen die doodging aan aids in Nederland.

In een interview met de PZC zegt Koert dat hij met deze film na 40 jaar de stilte doorbreekt.

Lees verder hier

De eerste museale overzichtstentoonstelling sinds zijn onverwachte overlijden twee jaar geleden: Erwin Olaf – Freedom. De tentoonstelling eert de veelzijdige en veelvormige kunstenaar die hij was en belicht zijn volledige creatieve proces. Naast iconische kunstwerken en series van Erwin Olaf toont de presentatie ook minder bekend werk, waaronder video’s en sculpturen, zijn commerciële fotografie en persoonlijk archiefmateriaal. De tentoonstelling eindigt met zijn laatste werk: een onvoltooide video.

Van 11 oktober 2025 tot 1 maart 2026

Lees verder hier.

Universiteit van Amsterdam

Ben jij geïnteresseerd in de wijze waarop de aidsepidemie sinds de jaren tachtig ingreep in de levens van direct betrokkenen? Wil je betrokkenen daarover interviewen en wil je je ontwikkelen tot wetenschappelijk onderzoeker? In dit promotietraject breng je de sociale geschiedenis van aids in Nederland in kaart en leg je contacten met mensen die aids van nabij hebben meegemaakt.

De vacature sluit op 13-10-2025. De eerste ronde sollicitatiegesprekken zal begin november plaatsvinden.

Bekijk de vacature op uva.nl

NPO radio 1

Begin jaren tachtig schrikt de wereld op van een nieuwe, dodelijke ziekte: aids. Terwijl wetenschappers naarstig zoeken naar een geneesmiddel, krijgen de eerste getroffenen niet alleen een virus te verwerken, maar ook een verstikkend stigma. Vangnetten ontbreken vrijwel; pas in 1985 ontstaat uit een actie van een groep homomannen – kerstpakketten voor aidspatiënten – het Aidsfonds. In datzelfde jaar wordt de hiv-test beschikbaar. Voor wie toen positief testte, was dat misschien wel een onverbiddelijk doodvonnis op papier.

In de slotaflevering van de zomerserie ‘Ooggetuigen’ spreekt Coen Verbraak met artsen en mensen wier leven door zo’n uitslag voorgoed veranderde. Hoe was het om te leven met een virus dat je uit de samenleving duwde en diepe sporen trok in je persoonlijke omgeving?

Te gast: Reina Foppen, Robert Witlox en Peter Reiss.

Het Parool

Een groep queer Amsterdammers zou graag zien dat er meer straten in de stad naar historische queer personen worden vernoemd. In aanloop naar Pride organiseert de groep daarom een verkiezing. ‘Ik denk dat Jos Brink kanshebber is.’

Lees het artikel in Het Parool